‘Veiligheid en scheepvaart’ review 2025

Aangezien 90% van de internationale handel over oceanen wordt vervoerd, is maritieme veiligheid van cruciaal belang en heeft de scheepvaartindustrie de afgelopen jaren aanzienlijke verbeteringen doorgevoerd. In de jaren ‘90 verloor de wereldwijde vloot meer dan 200 schepen per jaar. Dit totaal was 10 jaar geleden gehalveerd en is gedaald tot een laagterecord van 27 eind 2024. Een jaar eerder waren dat er nog 35 (schepen van meer dan 100 brutotonnage [BT]). Over het voorbije decennium gaat het over een daling van 75% van de totale (105 in 2015). 

Zuid-China, Indochina, Indonesië en de Filippijnen waren het afgelopen jaar wereldwijd de belangrijkste verlieshotspot, samen met de Britse eilanden en de oostelijke Middellandse Zee en de Zwarte Zee (elk 4 totale verliezen). Dat was ook het afgelopen decennium het geval (169). Door de enorme hoeveelheid import en export die door de regio stroomt, is het niveau van scheepvaartverkeer er hoog. Het aantal incidenten in die regio ligt bijgevolg ook hoger dan elders. Ter vergelijking: in totaal werden het afgelopen decennium in totaal 681 verliezen gemeld in de scheepvaartwereld. 

Het aantal gemelde scheepsongevallen of incidenten over de hele wereld is in 2024 met ongeveer 10% gestegen (3.310 vergeleken met 2.963). De Britse eilanden kenden het hoogste aantal (799), gevolgd door de oostelijke Middellandse Zee en de Zwarte Zee (694). Ook het afgelopen decennium waren de Britse eilanden de belangrijkste locatie voor incidenten (5.613), goed voor 20% van de 28.331 gemelde incidenten. 

Vissersvaartuigen waren in 2024 goed voor bijna 40% van de verloren schepen (10), gevolgd door vracht (6) en chemicaliën/producten (3). Zinken was de belangrijkste oorzaak van het totale verlies bij alle scheepstypen (12), goed voor bijna 50%. Brand/explosie staat op de tweede plaats (7) en blijft stabiel met vissersschepen als belangrijkste schadegevallen. In het afgelopen decennium zijn in totaal meer dan 100 verliezen van schepen veroorzaakt door brand.

Schade/defecten aan machines waren goed voor meer dan de helft van alle scheepvaartincidenten wereldwijd (1.860) in 2024, gevolgd door aanvaringen met schepen (251) en brand/explosie. In 2024 waren er 250 brandincidenten, een stijging met 20% op jaarbasis, het hoogste aantal in tien jaar.

Schepen die de afgelopen 10 jaar total loss zijn geraakt, hadden een gemiddelde leeftijd van 29 jaar. Extreem weer werd gerapporteerd als factor in ten minste 7 verliezen in 2024. 

Ondanks de aanhoudende trend van minder grote verliezen, blijven er uitdagingen. Reders proberen schepen veilig te besturen binnen een steeds veranderend en dynamisch regelgevingskader. Het juiste doen wordt steeds moeilijker, aangezien ze een groot aantal complexe problemen moeten beheren, van conflicten, sancties en tarieven tot de risico's van de schaduwvloot, tot de opkomende uitdagingen die decarbonisatie met zich meebrengt. Het belang van politieke risico's en conflicten als mogelijke oorzaak van verlies op zee stijgt door toenemende geopolitieke spanningen.

Gedeeltelijke en uitputtende verliezen blijven een groot probleem en hoewel de industrie vooruitgang heeft geboekt op het gebied van de risico's die gepaard gaan met grote schepen, betekent dit niet dat ze allemaal onder controle zijn. Brand, aanvaringen en strandingen blijven zich voordoen als gevolg van een gebrek aan mitigatie en begrip van risico's. Praktijken en processen voor verliespreventie en risicobeperking moeten doorsijpelen tot in de basis. Het waarborgen van de veiligheid zal een aanzienlijke inspanning in de hele industrie blijven vergen.